• STRONA GŁÓWNA
• PREHISTORIA
• HISTORIA
• MODELE
• WOJSKO
• SPORT
• PODRÓŻE
• MECHANIKA
• ROZMAITOŚCI
• BIBLIOTEKA
• GALERIA
• FILMY
• FORUM
• USŁUGI
• LINKI

Wróć do: HISTORIA

K1B Kijewlanin

"Kijewlanina" produkowano w Kijowskich Zakładach Motocyklowych (KMZ) od 1946 roku. Nie była to konstrukcja własna zakładów - wykorzystano model o pojemności 98 cm3, opracowany przez niemiecką firmę "Wanderer", wyposażony w silnik Sachsa. Do produkcji użyto nie tylko dokumentacji technicznej, ale i oprzyrządowania, wywiezionego z radzieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech.

Oryginalna konstrukcja Wanderera opracowana została jeszcze pod koniec lat 20-tych i posiadała wiele cech charakterystycznych dla tamtych czasów, jak np. tłok z deflektorem, 18-milimetrowa świecę, filcowe uszczelniacze wału, ręczną dźwignię zmiany biegów na zbiorniku.

Jeszcze przed wojną, w roku 1936, podjęto próbę uruchomienia produkcji bardzo podobnej maszyny w zakładach PMZ w Podolsku. Otrzymała ona nazwę "Strieła" i była również kopią Wanderera z silnikiem Sachsa. Po wypuszczeniu próbnej partii 356 sztuk produkcję jednak przerwano, głównie z powodu bardzo niskiej jakości produkowanych przez PMZ podzespołów.

Motocykl produkowany przez zakłady KMZ w Kijowie otrzymał symbol K1B (Kijów, pierwszy typ, drugi wariant). W pierwszych latach produkcji KMZ wytwarzał tylko nadwozia, silniki natomiast otrzymywał z innego zakładu.

Silnik K1B był bardzo konserwatywny w swej konstrukcji. Posiadał żeliwny cylinder z jednym kanałem przelotowym (po prawej stronie). Głowica łączona była z cylindrem bez uszczelki, dla ułatwienia rozruchu (za pomocą pedałów) głowicę wyposażono w dekompresor; korbowód miał przekrój płaski, a nie dwuteowy.

Niski stopień sprężania (5,8) umożliwiał jazdę na dowolnej benzynie, na przykład na rozpowszechnionej wtedy A-66 (symbol podaje jednocześnie liczbę oktanową). Silnik osiągał moc 2,3 KM przy 4000 obr/min, prędkość maksymalna motoroweru wynosiła 50 km/h, a zużycie paliwa przy jeździe z prędkością 40 km/h wynosiło 2,9 l/100 km. Charakterystyka silnika była na tyle elastyczna, że wystarczały dwa przełożenia skrzyni biegów. Biegi zmieniano dźwignią ręczną, umieszczoną na zbiorniku.

Motorower był stosunkowo lekki: silnik ważył 12 kg, rama z rur 24x2 i 20x2 mm - około 4 kg. Całkowity ciężar suchy wynosił 58,5 kg. Duże koła (o średnicy 775 mm) z oponami typu rowerowego umożliwiały w miarę komfortowe pokonywanie niewielkich nierówności. Wyposażenie pojazdu obejmowało sygnał dźwiękowy (uruchamiany ręczną gruszką), lampę przednią i lampkę tylną (zasilane prądem z dwóch samodzielnych uzwojeń iskrownika-prądnicy - "magdyno", umieszczonego na kole zamachowym), a także prędkościomierz i dwie skrzynki narzędziowe.

Równolegle z K1B od roku 1947 w KMZ produkowano trójkołowy motocykl dla inwalidów - K1W. Posiadał on napęd na tylko jedno, lewe tyle koło. Aby motocykl zachowywał żądany kierunek jazdy, przednie, kierowane koło skręcono w lewo o 7 stopni (tak była ustawiona kolumna kierownicy). Ręczny napęd za pośrednictwem łańcucha umożliwiał uruchomienie silnika i krótkotrwały ruch napędzany siłą mięśni kierowcy. Silnik i skrzynia biegów były takie same, jak w K1B, lecz dla poprawy chłodzenia dodano wentylator i osłonę, nadającą kierunek strumieniowi powietrza. W odróżnieniu od K1B, pojazd inwalidzki miał wzajemnie zamienne koła (zapasowe należało do standardowego wyposażenia). Suchy ciężar maszyny wynosił 116 kg. W roku 1949 pojazd zmodernizowano, a nowa wersja, oznaczona symbolem K1G, była cięższa o 10 kg.

Zarówno K1W, jak i K1G, okazały się niedostatecznie wytrzymałe, a ich silniki - przeciążone. Z trudem radziły sobie na śliskich podjazdach (w instrukcji doradzano kierowcy, by w takim przypadku przemieszczał się na siedzeniu w lewo, by dociążyć jedyne, lewe koło napędzające). Po przebiegu 6-7 tysięcy kilometrów konieczny był już remont kapitalny. Ich produkcję zakończono, równocześnie z produkcją motorowerów, w roku 1951. Później, udoskonalone pojazdy inwalidzkie (noszące nazwę S1L) produkowały zakłady motocyklowe w Sierpuchowie.

Doświadczenia nabyte w toku eksploatacji "Kijewlanina", zaowocowały jego zmodernizowaną wersją: K1D. Zrezygnowano w niej z napędu pedałami, tylne koło wyposażono w hamulec bębnowy, koła i siedzenie zunifikowano z motocyklem "Moskwa". Zmieniła się konstrukcja przedniego zawieszenia, mechanizmu zmiany biegów (był teraz nożny, a nie ręczny), a przede wszystkim - udoskonalono silnik. Stopień sprężania zwiększono do 6,5, zastosowano przepłukiwanie pętlowe. Moc silnika wzrosła do 3,3 KM przy 4700 obr/min, a prędkość maksymalna motocykla - do 65 km/h.

Motocykli M1D powstało niewiele, zmiana profilu produkcji zakładu uniemożliwiła rozwinięcie tej konstrukcji. Udało się jednak opracować jeszcze wersję sportową, rozwijającą prędkość 100 km/h. Od roku 1952 KMZ przeszedł całkowicie na produkcję ciężkich motocykli M-72.

---